Podkarpacki Program Odnowy Wsi na lata 2021-2025

Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Ryszard Wilczyński - wiceprzewodniczący Europejskiego Stowarzyszenia Rozwoju Obszarów Wiejskich i Odnowy Wsi ARGE, Mariola Szachowicz - wicedyrektor Departamentu Rolnictwa w Opolskim Urzędzie Marszałkowskim, Anna Malinowska - wojewódzki koordynator Dolnoślaskiej Odnowy Wsi, Marek Chmielewski – wójt gminy Dzierżoniów (woj. dolnośląskie) oraz Wiesław Kapel – wójt gminy Lubaczów.

 

Działania Samorządu Województwa Podkarpackiego na rzecz odnowy wsi z uwzględnieniem nowej perspektywy finansowej 2014-2020 przedstawił Członek Zarządu Województwa Lucjan Kuźniar.

 

Lucjan Kuźniar porównał efekty wsparcia obszarów wiejskich w ramach perspektywy RPO WP 2007-2013 z możliwościami jakie daje nowa perspektywa, na lata 2014-2020. 

 

Członek Zarządu Województwa podkreślił również szereg inicjatyw samorządu województwa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, które są finansowane z budżetu województwa podkarpackiego, m.in. promowanie żywności wysokiej jakości w tym tradycyjnych produktów żywnościowych z naszego regionu, wspieranie  rozwoju grup producentów poprzez finansowanie konferencji i szkoleń informacyjnych czy też realizowanie  programu „Podkarpacki naturalny wypas”, którego celem jest zachowanie, ochrona oraz odtworzenie różnorodności biologicznej charakterystycznego krajobrazu, a także ochrona środowiska przyrodniczego w oparciu o wypas na terenie atrakcyjnym krajobrazowo i turystycznie.

 

O działaniach na rzecz odnowy wsi, a ścislej o problemach jakie stają przed obszarami wiejskimi, mówił Ryszard Wilczyński wiceprzewodniczący Europejskiego Stowarzyszenia Rozwoju Obszarów Wiejskich i Odnowy Wsi ARGE.  W jego opinii w perspektywie kilkunastu najbliższych lat, polskiej wsi grozi depopulacja. Już teraz wieś jako miejsce zamieszkania, przegrywa konkurencję z dużymi miastami.

- Z punktu widzenia wsi nie ma to kompletnie żadnego znaczenia czy będzie to Warszawa, Wrocław, Kraków czy Londyn i Berlin - mówił Wilczyński. - Nasze wsie po prostu się wyludniają.

Jako przykład, Wilczyński podał statystki województwa opolskiego. W ciągu ostatnich 35 lat liczba mieszkańców spadła o 15%. Prognozy są również złe, bo w najbliższych latch przewidywany jest spadek o kolejne 15%.

- Podkarpacie nie będzie tu wyjątkiem - powiedział Wilczyński. -  Taka sytacja spotka Podkarpacie za kilknaście lat. To konsekwencja małej liczby urodzeń i wyjazdów zarobkowych za granicę. Na opolszczyźnie wyjazdy za pracą trwają od początku lat 90-tych, w podkarpackim zaczęły się kilka lat temu. 

Jaka jest na to recepta? Wieś musi się zmieniać. Dużo zależy nie tylko od samych mieszkańców ale także od władz. Na przykład ważne jest odpowiednie planowanie przestrzenne aby struktura wsi była zwarta wokół centrum. Zmniejszają się wówczas koszty budowania infrastruktury do pojedyńczych domów na obrzeżach miejscowości, a także wykorzystywane są parcele i stara zabudowana w centralnej części wsi.

- W odnowie wsi pieniądze wcale nie są najważniejsze - podsumowywał Ryszar Wilczyński. - Liczą się ludzie, pomysł i pieniądze. W takiej właśnie kolejności.

Podczas spotkania swoje programy odnowy zaprezentowały województwa opolskie i dolnośląskie. Ciekawe dla uczestników konferencji były wystąpienia wójtów gmin - Marka Chmielewskiego z Dzierżoiniowa na Dolnym Śląsku oraz Wiesława Kapela z Lubaczowa. Samorządowcy dzielili się doświadczeniami oddolnego procesu odnowy wsi, przedstawiali gminne instrumenty wsparcia sołectw, a także sposób na atywizację mieszkańców poprzez wspólną pracę na rzecz swoich miejscowości.